Maarten Welbergen

'De schilderkunst' en 'Las Meninas' een merkwaardige vergelijking?

Tijdens mijn 'zoektocht' naar het zelfportret van Vermeer dat ik in opdracht moest doen voor het programma ' De nieuwe Vermeer'.in 2022, heb ik uiteraard heel vaak en heel hard gekeken naar ;' De schilderkunst'. Daarbij de kwelling voelend over de vraag: hoe zou hij er nou uitgezien hebben?! De kwelling werd meer ondraagelijk naarmate ik dit schilderij dieper bestudeerde...aangezien hij zich maar niet wilde omdraaien! 

Lees meer >> | 413 keer bekeken

Vermeer en het fotografisme

Nu de grote tentoonstelling in het Rijksmuseum met 28 werken van Johannes Vermeer is begonnen en het programma 'De nieuwe Vermeer' bij omroep MAX (waaraan ik deelneem in de laatste aflevering 'Het zelfportret') hoge kijkcijfers behaalt, vraag ik mij af waarom de fascinatie voor het werk van Vermeer zo groot is.

Natuurlijk, hij was een geniaal schilder en ja, hij kon in zijn schilderijen het (stille) licht materialiseren, Hij was een meester van de textuur en het verhaal! Maar dat konden ook andere meesterschilders uit zijn tijd. Neem bijvoorbeeld Gerard Terborch (1617-1681)

interieur scene met man en twee vrouwen,1650

Ook in de genrestukken van Terborch zie je subtiele affecten in de houdingen en gezichten van de personages. M.i. overtreft Terborch in 'stofuitdrukking' , Vermeer behoorlijk..(Terborch kon voortreffelijk satijn schilderen!) De verstilling in zijn werk is ook sterk aanwezig, alhoewel zijn taferelen zich meer afspelen in het half duister, wat in zijn tijd meer gebruikelijk was. Vooral in de anatomie van de figuren in het werk van Gerard toont hij zich een groter meester dan Johannes.(vooral in de handen!) 

Lees meer >> | 584 keer bekeken

John Sell Cotman 1782-1842

One of my great inspirations of watercolourpainting is John Sell Cotman. Unfortunately well known for the cheap study-watercolour boxes of Winsor&Newton. But Cotman was recognized as a genious painter by is friends and collegues J.M.W. Turner and Thomas Girtin. Cotman was greatly self-taught and in his way he developed a special technique and view in watercolour. Although he was a true Romantic painter, at the same time he was way ahead of his time!

Lees meer >> | 1398 keer bekeken

Schilderen op Ithaka juni 2021

Ieder jaar organiseer ik een reis naar een bijzondere locatie om daar ter plaatse 'en plein air' te schilderen of te tekenen.

Dit jaar was het het mythologische eiland Ithaka waar ik twee weken verbleef. Een van de Ionische eilanden in de gelijknamige zee die qua licht en kleur op mij een kaleidoscopische uitwerking had. Op deze kunstreizen verruil ik mijn atelier voor de buitenlucht en beoefen ik vooral de edele waterverf techniek of het tekenen met kleurpotloden. 

Lees meer >> | 807 keer bekeken

The use of colourpencil

Wintersun in Rovensko (Czech republic) colourpencil

From my childhood (as with many other children) I was very fond of using the Caran d'Ache colourpencils! One of my first drawings with this material , unfortunately lost, is still very clear in my memory...It was a drawing I made when I was about 7 years after returning from my parents emigration to Canada. It was a view from an aircraft window upon the multi-coloured  clouds in the setting Sun.

Lees meer >> | 951 keer bekeken

Het geheim van Jan van Eyck deel 6 (appels met peren)

Terugkijkend naar de vorige vijf delen van mijn lezing kunnen we concluderen dat Jan niet geheel alleen stond in de kunstgeschiedenis. Echter kan men zeggen dat (zoals dit vaker gebeurd in de geschiedenis)  Jan als kunstschilder in zijn tijd een soort catalysator is geweest van een lange traditie dat in hem culmineerde tot een uitzonderlijk kunstenaar! Alhoewel er een collectieve traditie aan vooraf gaat is het vaak een geniaal individu die een volgende sprong maakt in de toekomst...waarbij een aantal belangrijke factoren zoals reeds gezegd: het Geloof, de nieuwe techniek en de opdrachtgevers, van uiterst belang zijn!

Lees meer >> | 1261 keer bekeken

Het geheim van Jan van Eyck deel 5, 'oorzaak en gevolg'

In het kort is dit technische verhaal zo ongeveer de werkwijze die m.i. Jan heeft gehanteerd. Uiteraard is schilderkunst (ook in de late Middeleeuwen) niet alleen maar een receptenboek! Het valt mij altijd op dat het discours van ' specialisten' over het ' geheim van Jan van Eyck'  vooral gaat over de materie van zijn werk...Zo van "Oh wat knap " en " Ah, zo realistisch"!  "Hoe kreeg ie het voor elkaar?" Vervolgens gaan ze miniscule verfmonstertjes plukken uit een van zijn schilderijen en die tig keren te vergroten...om nog dieper in de materie te kunnen kruipen!

Lees meer >> | 1181 keer bekeken

Het geheim van Jan van Eyck deel 4, 'het glaceren'

Verderop in zijn tractaat schrijft Alberti: "In painting I would praise- and learned and unlearned alike would agree with me - those faces which seem to stand out from the pictures as if they were sculpted  , and I would condemn those in which no artistry is evident other than perhaps drawing....".

Lees meer >> | 1838 keer bekeken

Het geheim van Jan van Eyck deel 3

Goed even resumerend, Jan gebruikte hoogst waarschijnlijk een tempera gecombineerd met olie. In zijn onderzoek met bindmiddelen kwam hij hierdoor op een vette tempera dat waarschijnlijk gemaakt is met zon-ingedikte lijnolie. De tempera was op eigeel basis en samen met de olie en hars werd deze verf vloeiender. Om dit bindmiddel makkelijk te kunnen gebruiken werd er ook terpentijn aan toegevoegd. Want om te kunnen glaceren moet de verf makkelijk smeerbaar zijn. Misschien volgens reeds genoemde Pim Brinkman zou hij daarbij een lood siccatief hebben gebruikt. Misschien dat Jan tussendoor ook een vernis gebruikte om de kleuren 'op te halen'  en helderder te krijgen. Er zijn namelijk diverse uitlatingen bekend waarin blijkt dat zijn werk een vreemde en sterke geur had. 

Lees meer >> | 1674 keer bekeken

Wat is het geheim van Jan van Eyck? deel 2

In het kort komt het verhaal van Vasari neer op het volgende: nadat Hubert of Jan een paneel schilderij had gevernisd zette hij het te drogen in de zon zoals toen gebruikelijk, waarna het paneel begon te barsten! Dit was de reden voor Jan of was het Hubert...om een vernis te ontwikkelen die in de schaduw kon drogen! Jan (laten we het op hem houden) trok toen bij zijn vrouw in de keuken om als een alchemist allerlei geheime middeltjes te mengen en vervolgens te koken. Hij zou tot de ontdekking zijn gekomen dat lijn en notenolie het snelst drogen en als deze werden gekookt samen met een (hars) dit een uitstekend vernis zou opleveren die ook uit de zon goed zou drogen!

Lees meer >> | 914 keer bekeken